Τέλη του 2011, ομάδα εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με επικεφαλής την κυρία Victoria Perry, παραδίδει στον τότε υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο εμπιστευτική έκθεση για την «διασφάλιση των δημοσίων εσόδων και την ενθάρρυνση της ανάπτυξης».
Έμελλε, η έκθεση αυτή να… βασανίσει όλες τις κυβερνήσεις που ανέλαβαν τα ηνία της χώρας έκτοτε, συμπεριλαμβανομένης και της σημερινής. Διότι αυτή η έκθεση ήταν η «βάση» πάνω στην οποία στηρίχτηκαν οι συντάκτες των μνημονίων για να επιβάλλουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις στην Ελλάδα.
Σε αυτή την έκθεση οφείλεται το γεγονός ότι συμπεριελήφθη η αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία στο περίφημο email Χαρδούβελη και αυτή η έκθεση είναι που περιλαμβάνει το σχέδιο για τον ενιαίο συντελεστή ΦΠΑ που καλείται να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση.
Τα περισσότερα από αυτά που γράφτηκαν σε αυτή την έκθεση, στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν φορολογικές διατάξεις. Μεταξύ αυτών, ο ΕΝΦΙΑ, ο αυτοτελής τρόπος φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια, κλπ. Τι έχει μείνει προς ολοκλήρωση; Το μεγαλύτερο μέρος από το «κεφάλαιο ΦΠΑ» το οποίο περιελάμβανε:
- Τη θέσπιση ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ για όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες με εξαίρεση τα τουριστικά πακέτα και τα ξενοδοχεία. Είχε προταθεί συντελεστής 19% για όλα τα προϊόντα και 9% για τον τουρισμό και τα ξενοδοχεία. Μια τέτοια πρόταση, η οποία μάλιστα επανήλθε το καλοκαίρι στο προσκήνιο και συζητήθηκε έντονα στο υπουργείο Οικονομικών, θα έφερνε ανατιμήσεις στα προϊόντα πρώτης ανάγκης (ΔΕΗ και τρόφιμα) τα οποία σήμερα υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή
- Την πλήρη κατάργηση των χαμηλότερων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ που ισχύει για τα νησιά του Αιγαίου (εξαιρούνται Κρήτη, Ιόνιο και Αργοσαρωνικός). Το επιχείρημα των εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ ήταν (και παραμένει) ότι οι πολλαπλοί συντελεστές ευνοούν το φορολογικό «αρμπιτραζ». Δηλαδή, τη δυνατότητα των φορολογουμένων να αγοράζουν τις προμήθειές τους μακριά από τα νησιά με συντελεστή 23% και να πωλούν στον πελάτη τους ή στον τελικό καταναλωτή με συντελεστή 13% εξασφαλίζοντας συνέχεια επιστροφές φόρου.
- Την κατάργηση του κατώτατου συντελεστή 6,5% στον οποίο υπάγονται ξενοδοχεία, φάρμακα, βιβλία, περιοδικά και εισιτήρια θεάτρων. «Περί τα δύο τρίτα των πρόσθετων εσόδων, θα προέρχονταν από τον τουρισμό, ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο από την εγχώρια κατανάλωση» έλεγαν τότε οι συντάκτες της έκθεσης χωρίς όμως να κάνουν την παραμικρή αναφορά για τη ζημιά που θα μπορούσε να προκληθεί στο τουριστικό προϊόν της χώρας.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, η έκθεση αυτή επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών ήδη μελετούν τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του ενιαίου συντελεστή τον οποίο αυτή τη φορά τοποθετούν γύρω στο 18%. Αυτό σημαίνει μειώσεις για μια σειρά από προϊόντα και υτπηρεσίες (π.χ αυτοκίνητα, καύσιμα, ηλεκτρικά είδη, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τηλέφωνα, κινητά κλπ) αλλά και σημαντικές αυξήσεις. Και αυτό διότι ο κατάλογος με τα προϊόντα που ανήκουν στο 13% περιλαμβάνει:
· Όλα τα τρόφιμα
· Τα μεταλλικά νερά, οι χυμοί φρούτων κλπ
· Το φυσικό αέριο, η ηλεκτροδότηση και τα ξύλα για τη θέρμανση.
· Το νερό (ΕΥΔΑΠ στην Αττική και αντίστοιχες εταιρείες εκτός λεκανοπεδίου)
· Η συνδρομητική τηλεόραση
· Τα περισσότερα φαρμακευτικά προϊόντα (αρκετά μάλιστα υπάγονται και στον υπερχαμηλό συντελεστή του 6,5%)
· Ο ιατρικός εξοπλισμός για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας
· Όλες οι υπηρεσίες μεταφοράς (αεροπορικά εισιτήρια, ακτοπλοϊκά εισιτήρια κλπ)
· Τα εισιτήρια για τις διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες (π.χ θεάματα, σινεμά κλπ) με εξαίρεση το θέατρο το οποίο υπάγεται στο 6,5%
· Οι προμήθειες για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων
· Τα εστιατόρια
· Τα εισιτήρια στα γήπεδα
· Οι υπηρεσίες των γραφείων τελετών
· Οι υπηρεσίες delivery, τα μπαρ και οι καφετέριες
Με τον ενιαίο συντελεστή ανακύπτει και άλλο ερώτημα. Τι θα γίνει με τα νησιά; Στο ευνοϊκό καθεστώς υπάγονται σήμερα η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος, τα Δωδεκάνησα και οι Κυκλάδες, η Θάσος, οι Βόρειες Σποράδες, η Σαμοθράκη, η Σκύρος.
Σε αυτά τα νησιά οι συντελεστές σήμερα αντί για 6,5%, 13% και 23% περιορίζονται στο 5%, 9% και 16%. Εφαρμογή του ενιαίου συντελεστή, θα σήμαινε αυτόματα αύξηση για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχονται στις συγκεκριμένες περιοχές.